Μύρτιλο - Χατζησάββα Χριστίνα
(Μύρτιλο, Vaccinium Myrtillus, bilberry, European blueberry)
Χαρακτηριστικά
Εμφάνιση: Είναι χαμηλός φυλλοβόλος θάμνος που συνήθως φτάνει έως τα 60 εκ. Ευδοκιμεί σε εύκρατες και ψυχρές ορεινές περιοχές με όξινο έδαφος. Οι καρποί του μοιάζουνε με αυτούς άλλων μούρων. Το καθένα από αυτά είναι 1 εκ. σε διάμετρο και τον Αύγουστο ωριμάζουν και παίρνουν ένα βαθύ μπλε χρώμα. Το μύρτιλο αναπαράγεται με την ανάπτυξη νέων βλαστών μέσω ριζωμάτων, αφού οι περισσότεροι καρποί του καταναλώνονται από ζώα. [1] Ο καρπός ανήκει στην οικογένεια των μούρων. Συναντάται στην Ευρώπη, Βόρεια Ασία, Δυτικό Καναδά, Αμερική και Γροιλανδία. Ανθεί τον Μάιο και τον Ιούνιο με καμπανοειδή λουλούδια σε ροζ και άσπρες αποχρώσεις, ενώ καρποφορεί τον Αύγουστο με Σεπτέμβριο.
Καλλιέργεια
Ιδιότητες
Αρχαιότητα: Χρησιμοποιήθηκε ως φάρμακο από την αρχαιότητα για πλήθος νοσημάτων Επίσης στην αρχαία Ελλάδα παρασκεύαζαν ως ένα αρωματικό κρασί (μυρτινίτης οίνος) καθώς και αρωματικό λάδι (μύρτινον έλαιον). [2]
Τέχνες: Το ξύλο της, λόγω της ανθεκτικότητάς του, χρησιμοποιείται στη λεπτοξυλουργική και τα κλαδιά της στην καλαθοπλεκτική. Επίσης στην αρωματοποιία και την παρασκευή καλλυντικών χρησιμοποιείται το αιθέριο έλαιό της. [2]
Διατροφική αξία-Βιταμίνες: Περιέχει βιταμίνες Α και C, σίδηρο, βιταμίνη Β-Καροτενοειδή και βιοφλαβονοειδή ανθοκυανιδίνες που προστατεύουν το σώμα από τις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες. Ακόμη, αυξάνει την αντιοξειδωτική ισχύ πολλών θρεπτικών στοιχείων, ειδικά της βιταμίνης C. Βοηθάει στην καταπολέμηση διαφόρων ασθενιών (καρκίνος, ηλικιακές ασθένειες, οφθαλμολογικά προβλήματα, απώλεια μνήμης). Τέλος, ενισχέι το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος. [2]
Τέχνες: Το ξύλο της, λόγω της ανθεκτικότητάς του, χρησιμοποιείται στη λεπτοξυλουργική και τα κλαδιά της στην καλαθοπλεκτική. Επίσης στην αρωματοποιία και την παρασκευή καλλυντικών χρησιμοποιείται το αιθέριο έλαιό της. [2]
Διατροφική αξία-Βιταμίνες: Περιέχει βιταμίνες Α και C, σίδηρο, βιταμίνη Β-Καροτενοειδή και βιοφλαβονοειδή ανθοκυανιδίνες που προστατεύουν το σώμα από τις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες. Ακόμη, αυξάνει την αντιοξειδωτική ισχύ πολλών θρεπτικών στοιχείων, ειδικά της βιταμίνης C. Βοηθάει στην καταπολέμηση διαφόρων ασθενιών (καρκίνος, ηλικιακές ασθένειες, οφθαλμολογικά προβλήματα, απώλεια μνήμης). Τέλος, ενισχέι το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος. [2]
Παράλληλες Πληροφορίες
Λογοτεχνία:
«Λογοτεχνικό περιοδικό Μύρτιλο»: Λογοτεχνικό περιοδικό με πληθώρα διηγημάτων ποιημάτων σε ελληνικά και αγγλικά καθώς και ιδέες και μοναδικές εικόνες από Έλληνες συγγραφείς και ποιητές. Εκδόθηε πρώτη φορά στις 6 Νοεμβρίου 2012 και διατίθεται δωρεάν στα κεντρικά βιβλιοπωλεία Αθηνών και άλλων πόλεων σε όλη την χώρα. Ανήκει στον οίκο Οσελότος. [8]
Εδώ μπορείτε ναι διαβάσετε το πρώτο τεύχος: http://issuu.com/ocelotos/docs/1_periodiko_myrtilo_site
Αναφορές σε αρχαία κείμενα: Σε περίοπτη θέση στα συγγράματά τους την αναφέρουν ο Ιπποκράτης, ο Διοσκουρίδης, ο Πλίνιος. [2]
Μυθολογία: Μύρτιλος ονομαζόταν ο γιος του θεού Ερμή και της Φαέθουσας, (κόρης του Δαναού), ή της Κλυμένης. Ήταν υπεύθυνος για το άρμα του Οινομάου, που το προετοίμαζε για τις αρματοδρομίες στις οποίες ο βασιλιάς κέρδιζε τους επίδοξους μνηστήρες της κόρης του Ιπποδάμειας. Κάποια στιγμή δέχθηκε την επίσκεψη ενός από τους μνηστήρες, του Πέλοπα. Ο Πέλοπας υποσχέθηκε στον Μυρτίλο ότι θα του έδινε το μισό βασίλειο ή την Ιπποδάμεια για μια νύχτα, αν τον βοηθούσε να νικήσει στην αρματοδρομία. Τότε ο Μυρτίλος, που κατά μία ήταν κρυφά ερωτευμένος με την Ιπποδάμεια, αντικατέστησε τα καρφιά στον άξονα του τροχού του άρματος του βασιλιά με κέρινα. Μόλις λοιπόν ξεκίνησε ο αγώνας του Οινομάου με τον Πέλοπα, το άρμα του βασιλιά αναποδογύρισε και ο Οινόμαος σκοτώθηκε. Μετά τη νίκη του, ο Πέλοπας διέφυγε προς την πατρίδα του με την Ιπποδάμεια και τον Μυρτίλο. Στη διαδρομή, ο Πέλοπας αρνήθηκε να εκπληρώσει την υπόσχεσή του προς τον Μυρτίλο, οπότε ο τελευταίος προσπάθησε με τη βία να του αποσπάσει την Ιπποδάμεια. Τότε ο Πέλοπας τον σκότωσε γκρεμίζοντας τον από ψηλά στη θάλασσα στην ανατολική πλευρά της Πελοποννήσου, η οποία ονομάστηκε από τότε Μυρτώο Πέλαγος [5]
Μυθολογία: Μύρτιλος ονομαζόταν ο γιος του θεού Ερμή και της Φαέθουσας, (κόρης του Δαναού), ή της Κλυμένης. Ήταν υπεύθυνος για το άρμα του Οινομάου, που το προετοίμαζε για τις αρματοδρομίες στις οποίες ο βασιλιάς κέρδιζε τους επίδοξους μνηστήρες της κόρης του Ιπποδάμειας. Κάποια στιγμή δέχθηκε την επίσκεψη ενός από τους μνηστήρες, του Πέλοπα. Ο Πέλοπας υποσχέθηκε στον Μυρτίλο ότι θα του έδινε το μισό βασίλειο ή την Ιπποδάμεια για μια νύχτα, αν τον βοηθούσε να νικήσει στην αρματοδρομία. Τότε ο Μυρτίλος, που κατά μία ήταν κρυφά ερωτευμένος με την Ιπποδάμεια, αντικατέστησε τα καρφιά στον άξονα του τροχού του άρματος του βασιλιά με κέρινα. Μόλις λοιπόν ξεκίνησε ο αγώνας του Οινομάου με τον Πέλοπα, το άρμα του βασιλιά αναποδογύρισε και ο Οινόμαος σκοτώθηκε. Μετά τη νίκη του, ο Πέλοπας διέφυγε προς την πατρίδα του με την Ιπποδάμεια και τον Μυρτίλο. Στη διαδρομή, ο Πέλοπας αρνήθηκε να εκπληρώσει την υπόσχεσή του προς τον Μυρτίλο, οπότε ο τελευταίος προσπάθησε με τη βία να του αποσπάσει την Ιπποδάμεια. Τότε ο Πέλοπας τον σκότωσε γκρεμίζοντας τον από ψηλά στη θάλασσα στην ανατολική πλευρά της Πελοποννήσου, η οποία ονομάστηκε από τότε Μυρτώο Πέλαγος [5]
Συνταγές
Τάρτα με μύρτιλα:
Υλικά (Για 10 άτομα)
- 200 γρ. μύρτιλα
- 350 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- 200 γρ. βούτυρο
- 265 γρ. ζάχαρη
- 1 λίτρο γάλα
- 8 κρόκους αυγών
- 1 αυγό
- 3 βανίλιες (φρέσκες)
- 2 κουταλιές λικέρ μύρτιλο
- 6 κουταλιές σαντιγί
Εκτέλεση
Για τη βάση: Φτιάχνετε μια ομοιόμορφη ζύμη με 250 γρ. αλεύρι, 150 γρ. βούτυρο, 65 γρ. ζάχαρη και το αυγό και το βάζετε στο ψυγείο για 1 ώρα. Ανοίγετε φύλλο, το βάζετε σε βουτυρωμένη ταρτιέρα και ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο για 20΄ στους 175° C.
Για την κρέμα: Χτυπάτε τους κρόκους με 100 γρ. ζάχαρη και ανακατεύετε με το υπόλοιπο αλεύρι. Βράζετε το γάλα με την υπόλοιπη ζάχαρη και τα μπαστουνάκια βανίλιας ανοιγμένα. Αφού βράσει το γάλα, αφαιρείτε τις βανίλιες και το ρίχνετε μέσα στα αυγά ανακατεύοντας συνεχώς, επαναφέρετε το μείγμα στην κατσαρόλα και σε χαμηλή φωτιά προσθέτετε το βούτυρο και το λικέρ. Όταν κρυώσει, βάζετε και τη σαντιγί και γεμίζετε με την κρέμα την τάρτα, γαρνίρετε με τα μύρτιλα και τη βάζετε στο ψυγείο. [6]
Πάπια Μόσχας με ρύζι λαχανικών και σος μύρτιλλου_
Υλικά
- 1 πάπια
- 3 πράσινα μήλα
- 2 κομμάτια ψαρονέφρι
- Θυμάρι
- Ρίγανη
- 5 κ.σ. μέλι
- Λίγη μπύρα
- 500 γρ. ρύζι
- 2 πιπεριές
- 1 καρότο
- 200 γρ. κολοκύθια
- Αλάτι, πιπέρι
- 500 γρ. μύρτιλλα
- 2-3 κ.σ. αλεύρι
Εκτέλεση
Με ένα καλό μαχαίρι αφαιρείτε τα κόκκαλα της πάπιας (ή ζητήστε από τον κρεοπώλη σας να το κάνει), προσέχοντας να μη σκίσετε το δέρμα της και την ανοίξετε. Ψιλοκόβετε το ψαρονέφρι και τα μήλα και τα ρίχνετε σε μια μπασίνα. Προσθέτετε το θυμάρι και τη ρίγανη και ανακατεύετε καλά με τα χέρια σας, για να βγάλουν όλα τα υλικά τη μυρωδιά τους. Γεμίζετε με το μίγμα την πάπια. Τη βάζετε στο ταψί, την αλείφετε με το μέλι και προσθέτετε τη μπύρα. Ψήνετε στους 180 βαθμούς για 2 ώρες. Για να κάνετε τη γαρνιτούρα, βράζετε το ρύζι για 10 λεπτά και το αφήνετε στην άκρη. Κόβετε σε κύβους την πιπεριά, το καρότο και το κολοκύθι και τα σοτάρετε σε λίγο ελαιόλαδο. Ανακατεύετε με το ρύζι. Σε ένα κατσαρολάκι ρίχνετε τα μύρτιλλα με λίγο μέλι και τα αφήνετε να σιγοβράσουν για 10 λεπτά. Δένετε τη σος με λίγο αλεύρι. [7]
Λικέρ
Υλικά
Εκτέλεση
Βάζουμε όλα τα υλικά σε βάζο για 40 ημέρες,κουνώντας το καθημερινά για να λιώσει η ζάχαρη.Δε χρειάζεται ήλιο,το βάζουμε σ΄ένα ντουλάπι.
Είναι ένα εξαιρετικά χωνευτικό ποτό. [2]
Υλικά
- 2 ποτήρια νερού μύρτιλλα
- 1 και 1/2 ποτήρι νερού ζάχαρη
- 1 μπουκάλι βότκα
Εκτέλεση
Βάζουμε όλα τα υλικά σε βάζο για 40 ημέρες,κουνώντας το καθημερινά για να λιώσει η ζάχαρη.Δε χρειάζεται ήλιο,το βάζουμε σ΄ένα ντουλάπι.
Είναι ένα εξαιρετικά χωνευτικό ποτό. [2]
Βιβλιογραφία
[1] http://www.treesforlife.org.uk/tfl.blaeberry.html
[2] http://magises.blogspot.gr/2010/07/vaccinium-myrtilus.html
[3] http://agrosimvoulos.gr/kalliergeia-mirtilou/
[4]http://www.ethnos.gr/entheta.asp?catid=23354&subid=2&pubid=63105225
[5] http://www.myrtilos.gr/history.php
[6] http://www.vita.gr/diatrofi/syntages/article/10762/tarta-me-myrtila/
[7] http://www.alphatv.gr/shows/entertainment/kati-psinetai/thana
[8] http://community.sff.gr/topic/14800-%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BF%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%BC%CF%8D%CF%81%CF%84%CE%B9%CE%BB%CE%BF/
[2] http://magises.blogspot.gr/2010/07/vaccinium-myrtilus.html
[3] http://agrosimvoulos.gr/kalliergeia-mirtilou/
[4]http://www.ethnos.gr/entheta.asp?catid=23354&subid=2&pubid=63105225
[5] http://www.myrtilos.gr/history.php
[6] http://www.vita.gr/diatrofi/syntages/article/10762/tarta-me-myrtila/
[7] http://www.alphatv.gr/shows/entertainment/kati-psinetai/thana
[8] http://community.sff.gr/topic/14800-%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BF%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%BC%CF%8D%CF%81%CF%84%CE%B9%CE%BB%CE%BF/