Δυόσμος - Μουρατίδης Δημήτρης
Περιγραφή
Δυόσμος, ηδύοσμος(ἡδύς + ὀσμή), Mentha viridis ,Φυτό με βλαστούς και φύλλα πράσινα και οδοντωτά . Τα φύλλα είναι ωοειδή. Τα άνθη του είναι μικρά ρόδινα ή μωβ ανοιχτό. Βγαίνουν πολλά μαζί σε στάχεις στις κορυφές των βλαστών. Είδος πασίγνωστο στην Ελλάδα όπου καλλιεργείται στις αυλές και στους κήπους και χρησιμοποιείται στο φαγητό. Όταν το πιάσουμε βγάζει ωραίο ευχάριστο άρωμα. Υπάρχει παντού σαν καλλιεργούμενο και μαζεύεται όλο το χρόνο. Μπορούμε να τον έχουμε πάντα φρέσκο σε μια γλάστρα ή να τον ξεράνουμε και να τον φυλάξουμε σε ένα βάζο. Yπάρχουν πάνω από 30 διαφορετικές ποικιλίες δυόσμου, αλλά οι πιο δημοφιλείς είναι ο δυόσμος με τα μυτερά φύλλα, αυτός με τα στρογγυλά φύλλα και ο βιετναμέζικος δυόσμος.
Χρησιμότητα στην αρχαιότητα
Στην αρχαιότητα τον χρησιμοποιούσαν στην κατασκευή μύρου αλλά και για φαρμακευτικούς σκοπούς. Ο Διοσκουρίδης, ο Ιπποκράτης και ο Πλίνιος το ανέφεραν συχνά ως φυτό με μεγάλη φαρμακευτική αξία και ωραιότατο άρωμα. Οι αρχαίοι Έλληνες έτριβαν το τραπέζι τους με δυόσμο, πριν καθίσουν να φάνε.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Σήμερα τσίχλες, σιρόπια ζαχαροπλαστικής και οδοντόκρεμες έχουν δημιουργήσει μια σχέση λατρείας μαζί του. Όμως έτσι συνέβαινε πάντα: Συνταγή οδοντόκρεμας, που βρέθηκε σε αρχαίο αιγυπτιακό πάπυρο (στα ελληνικά), περιλάμβανε δυόσμο, αλάτι, πιπέρι και σκόνη ίριδας (είδος κρίνου).
Υπάρχει καλύτερο… τραπεζομάντιλο από τον χυμό του δυόσμου; Όχι, κατά τους αρχαίους Έλληνες. Όπως λέγεται, όταν έστρωναν τραπέζι, πρώτα το αρωμάτιζαν τρίβοντας επάνω στην επιφάνειά του φυλλαράκια δυόσμου και μετά κάθονταν να γευματίσουν. Προφανώς το έκαναν για να τους ανοίξει η όρεξη (ο δυόσμος διεγείρει το πεπτικό σύστημα), για να ηρεμήσει το πνεύμα και να δημιουργηθεί κλίμα ευφορίας (από το γλυκό του άρωμα). Και ίσως για να κρατήσουν μακριά απρόσκλητους επισκέπτες, όπως μυρμήγκια, σαρανταποδαρούσες, κουνούπια, και ποντίκια.
Δυόσμος, ηδύοσμος(ἡδύς + ὀσμή), Mentha viridis ,Φυτό με βλαστούς και φύλλα πράσινα και οδοντωτά . Τα φύλλα είναι ωοειδή. Τα άνθη του είναι μικρά ρόδινα ή μωβ ανοιχτό. Βγαίνουν πολλά μαζί σε στάχεις στις κορυφές των βλαστών. Είδος πασίγνωστο στην Ελλάδα όπου καλλιεργείται στις αυλές και στους κήπους και χρησιμοποιείται στο φαγητό. Όταν το πιάσουμε βγάζει ωραίο ευχάριστο άρωμα. Υπάρχει παντού σαν καλλιεργούμενο και μαζεύεται όλο το χρόνο. Μπορούμε να τον έχουμε πάντα φρέσκο σε μια γλάστρα ή να τον ξεράνουμε και να τον φυλάξουμε σε ένα βάζο. Yπάρχουν πάνω από 30 διαφορετικές ποικιλίες δυόσμου, αλλά οι πιο δημοφιλείς είναι ο δυόσμος με τα μυτερά φύλλα, αυτός με τα στρογγυλά φύλλα και ο βιετναμέζικος δυόσμος.
Χρησιμότητα στην αρχαιότητα
Στην αρχαιότητα τον χρησιμοποιούσαν στην κατασκευή μύρου αλλά και για φαρμακευτικούς σκοπούς. Ο Διοσκουρίδης, ο Ιπποκράτης και ο Πλίνιος το ανέφεραν συχνά ως φυτό με μεγάλη φαρμακευτική αξία και ωραιότατο άρωμα. Οι αρχαίοι Έλληνες έτριβαν το τραπέζι τους με δυόσμο, πριν καθίσουν να φάνε.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Σήμερα τσίχλες, σιρόπια ζαχαροπλαστικής και οδοντόκρεμες έχουν δημιουργήσει μια σχέση λατρείας μαζί του. Όμως έτσι συνέβαινε πάντα: Συνταγή οδοντόκρεμας, που βρέθηκε σε αρχαίο αιγυπτιακό πάπυρο (στα ελληνικά), περιλάμβανε δυόσμο, αλάτι, πιπέρι και σκόνη ίριδας (είδος κρίνου).
Υπάρχει καλύτερο… τραπεζομάντιλο από τον χυμό του δυόσμου; Όχι, κατά τους αρχαίους Έλληνες. Όπως λέγεται, όταν έστρωναν τραπέζι, πρώτα το αρωμάτιζαν τρίβοντας επάνω στην επιφάνειά του φυλλαράκια δυόσμου και μετά κάθονταν να γευματίσουν. Προφανώς το έκαναν για να τους ανοίξει η όρεξη (ο δυόσμος διεγείρει το πεπτικό σύστημα), για να ηρεμήσει το πνεύμα και να δημιουργηθεί κλίμα ευφορίας (από το γλυκό του άρωμα). Και ίσως για να κρατήσουν μακριά απρόσκλητους επισκέπτες, όπως μυρμήγκια, σαρανταποδαρούσες, κουνούπια, και ποντίκια.
Προσοχή
Όμως, όπως συμβαίνει με κάθε φυτικό αιθέριο έλαιο, η χρήση του απαιτεί προσοχή, γιατί σε μεγάλες δόσεις είναι τοξικό. Έγκυοι, θηλάζουσες και παιδιά καλύτερα να το αποφεύγουν τελείως και φρονιμότερο είναι να προηγείται έλεγχος αλλεργίας πριν από τη χρήση του.
Θεραπευτικες ιδιοτητες
Στον δυόσμο αποδίδονται πολλές ευεργετικές ιδιότητες, όπως καταπολέμηση των πόνων του στομάχου και των κολικών του νεφρού, της ναυτίας, του λόξυγκα . Επίσης προσφέρει πολλά κατά της νευρώσεων και τις διάφορες εκδηλώσεις της: πονοκέφαλοι, αϋπνίες, σπασμοί, τρεμούλες, ημικρανίες, ταχυπαλμίες. Τονώνει τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, του ήπατος και της χολής, βοηθά στην αποβολή των εντερικών αερίων.
Χρησιμοποιείται κατά της διάρροιας, των πόνων της περιόδου και για την ανακούφιση από ρευματισμούς, σε περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας, ουλίτιδας και φλεγμονές του ρινοφάρυγγα. Επίσης, ανακουφίζουν τους πόνους των ρευματισμών αν τα τρίψουμε στις κλειδώσεις και σταματούν τον πονοκέφαλο αν τα τρίψουμε στο μέτωπο.
*Είναι τονωτικός, χωνευτικός, καταπραϋντικό του στομάχου, αντισπασμωδικό, σταματάει τον λόξυγκα, ενώ η μάσηση των φύλλων του ανακουφίζει από τις ημικρανίες και τον πονόδοντο.
*Εάν βάλουμε το δυόσμο σε χλιαρό νερό, μπορούμε να κάνουμε γαργάρα για να βοηθήσουμε στην θεραπεία της αμυγδαλίτιδας, της ουλίτιδας, καθώς και φλεγμονές του ρινοφάρυγγα.
*Τα φύλλα του χρησιμοποιούνται για την θεραπεία δερματικών παθήσεων, ενώ συνιστάται ακόμα για περιπτώσεις τετάνου.
*Επίσης χρησιμοποιείται σαν καρύκευμα, αφέψημα ή αρωματικό.
*Τέλος ο δυόσμος χρησιμοποιείται στη σαπωνοποιία, την μυροποιία, την ζαχαροπλαστική κ.α.
Tα φύλλα του δυόσμου, φρέσκα ή αποξηραμένα, χρησιμοποιούνται στη μαγειρική (σε κεφτέδες, γεμιστά, σάλτσες, κρεατόπιτες, ροφήματα, αρωματικά ξίδια κ.α.)
Καλλιεργεια
- Καλλιεργείται τόσο στο χώμα όσο και στη γλάστρα.
- Ιδανική περίοδος για να τον φυτέψουμε είναι το φθινόπωρο και η άνοιξη καθώς ευνοούν οι κλιματολογικές συνθήκες.
- Εάν τον φυτέψουμε σε γλάστρα καλό είναι να επιλέξουμε μία χαμηλή – με πλατύ στόμιο.
- Χρειάζεται πότισμα κάθε 2 με 3 ημέρες τους καλοκαιρινούς μήνες ή και καθημερινά τις πολύ ζεστές ημέρες.
- Μπορεί ν' αναπτυχθεί κανονικά ακόμη και σε σημεία χωρίς έντονη ηλιοφάνεια.
- Ανθίζει από το Μάιο έως και τις αρχές του φθινοπώρου.
- Δυόσμο μαζεύουμε καθόλη τη διάρκεια του χρόνου κόβοντας τα φύλλα του όταν είναι ακόμη τρυφερά.
Όμως, όπως συμβαίνει με κάθε φυτικό αιθέριο έλαιο, η χρήση του απαιτεί προσοχή, γιατί σε μεγάλες δόσεις είναι τοξικό. Έγκυοι, θηλάζουσες και παιδιά καλύτερα να το αποφεύγουν τελείως και φρονιμότερο είναι να προηγείται έλεγχος αλλεργίας πριν από τη χρήση του.
Θεραπευτικες ιδιοτητες
Στον δυόσμο αποδίδονται πολλές ευεργετικές ιδιότητες, όπως καταπολέμηση των πόνων του στομάχου και των κολικών του νεφρού, της ναυτίας, του λόξυγκα . Επίσης προσφέρει πολλά κατά της νευρώσεων και τις διάφορες εκδηλώσεις της: πονοκέφαλοι, αϋπνίες, σπασμοί, τρεμούλες, ημικρανίες, ταχυπαλμίες. Τονώνει τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, του ήπατος και της χολής, βοηθά στην αποβολή των εντερικών αερίων.
Χρησιμοποιείται κατά της διάρροιας, των πόνων της περιόδου και για την ανακούφιση από ρευματισμούς, σε περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας, ουλίτιδας και φλεγμονές του ρινοφάρυγγα. Επίσης, ανακουφίζουν τους πόνους των ρευματισμών αν τα τρίψουμε στις κλειδώσεις και σταματούν τον πονοκέφαλο αν τα τρίψουμε στο μέτωπο.
*Είναι τονωτικός, χωνευτικός, καταπραϋντικό του στομάχου, αντισπασμωδικό, σταματάει τον λόξυγκα, ενώ η μάσηση των φύλλων του ανακουφίζει από τις ημικρανίες και τον πονόδοντο.
*Εάν βάλουμε το δυόσμο σε χλιαρό νερό, μπορούμε να κάνουμε γαργάρα για να βοηθήσουμε στην θεραπεία της αμυγδαλίτιδας, της ουλίτιδας, καθώς και φλεγμονές του ρινοφάρυγγα.
*Τα φύλλα του χρησιμοποιούνται για την θεραπεία δερματικών παθήσεων, ενώ συνιστάται ακόμα για περιπτώσεις τετάνου.
*Επίσης χρησιμοποιείται σαν καρύκευμα, αφέψημα ή αρωματικό.
*Τέλος ο δυόσμος χρησιμοποιείται στη σαπωνοποιία, την μυροποιία, την ζαχαροπλαστική κ.α.
Tα φύλλα του δυόσμου, φρέσκα ή αποξηραμένα, χρησιμοποιούνται στη μαγειρική (σε κεφτέδες, γεμιστά, σάλτσες, κρεατόπιτες, ροφήματα, αρωματικά ξίδια κ.α.)
Καλλιεργεια
- Καλλιεργείται τόσο στο χώμα όσο και στη γλάστρα.
- Ιδανική περίοδος για να τον φυτέψουμε είναι το φθινόπωρο και η άνοιξη καθώς ευνοούν οι κλιματολογικές συνθήκες.
- Εάν τον φυτέψουμε σε γλάστρα καλό είναι να επιλέξουμε μία χαμηλή – με πλατύ στόμιο.
- Χρειάζεται πότισμα κάθε 2 με 3 ημέρες τους καλοκαιρινούς μήνες ή και καθημερινά τις πολύ ζεστές ημέρες.
- Μπορεί ν' αναπτυχθεί κανονικά ακόμη και σε σημεία χωρίς έντονη ηλιοφάνεια.
- Ανθίζει από το Μάιο έως και τις αρχές του φθινοπώρου.
- Δυόσμο μαζεύουμε καθόλη τη διάρκεια του χρόνου κόβοντας τα φύλλα του όταν είναι ακόμη τρυφερά.
Τραγούδια:
Δυόσμος και κανελα-Λιζετα Καλημερη
Δυο φιλαρακια δυοσμος- Βαγγελης Κορακακης
Δυοσμος και βασιλικος-Κικη φραγγουλη
Δυόσμος και κανελα-Λιζετα Καλημερη
Δυο φιλαρακια δυοσμος- Βαγγελης Κορακακης
Δυοσμος και βασιλικος-Κικη φραγγουλη
|
|
|
Βιβλιογραφία
Ι. http://www.terrapapers.com/?p=37817
ΙΙ. http://www.econews.gr/2011/06/16/dyosmos-kalliergeia-idiotites/
ΙΙΙ. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%85%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%82
ΙΙ. http://www.econews.gr/2011/06/16/dyosmos-kalliergeia-idiotites/
ΙΙΙ. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%85%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%82