Κάρδαμο - Μυλωνάς Γιάννης
Υπάρχουν αρκετά είδη κάρδαμου. Τα πιο σημαντικά είναι:
Κοινό κάρδαμο
Γνωστό και ως κάρδαμο της Ορλεάνης, επιστημονική ονομασία Λεπίδιο το ήμερο(Lepidium sativum). Μονοετές και ποώδες φυτό με καταγωγή από την Ασία, αναπτύσσεται εξαιρετικά γρήγορα. Καλλιεργείται σε αρκετές περιοχές και έχει χρήσεις στη μαγειρική, σε σαλάτες, γαρνιτούρες και σούπες.
Νεροκάρδαμο.
Έχει την επιστημονική ονομασία Ναστούρτιο το φαρμακευτικό (Nasturtium officinale). Πολυετές ποώδες φυτό με βλαστούς που έρπουν. Η καταγωγή του είναι από την Ευρώπη και σήμερα βρίσκεται σε πολλές περιοχές της γης κοντά σε λίμνες, ρυάκια ποταμούς και χαράδρες. Ως φρέσκο τρώγεται σε διάφορες σαλάτες ενώ βράζεται και τρώγεται ως λαχανικό, σε σούπες κ.λ.π.
Πικροκάρδαμο ή κάρδαμο των λιβαδιών
Χαμηλή πόα με λευκά ή ροζ άνθη. Βρίσκεται σε περιοχές του βόρειου ημισφαιρίου της γης. Τα φύλλα του είναι σαρκώδη και έχουν πικρή γεύση.
Το Κάρδαμο ανήκει στην οικογένεια των Κραμβοειδών (Brassicaceae) (συνώνυμη περιγραφική ονομασία Σταυρανθών (Cruciferae). Είναι γνωστό από την αρχαιότητα και ως καρδάμωμα.
Το ελληνικό όνομα του φυτού, κατάγεται πιθανώς από τη σανσκριτική λέξη kardamah, που όπως γράφει στο λεξικό του ο Μπαμπινιώτης «περιέγραφε ένα εντελώς άγνωστο φυτό».
Κοινό κάρδαμο
Γνωστό και ως κάρδαμο της Ορλεάνης, επιστημονική ονομασία Λεπίδιο το ήμερο (Lepidium sativum). Μονοετές και ποώδες φυτό με καταγωγή από την Ασία, αναπτύσσεται εξαιρετικά γρήγορα. Καλλιεργείται σε αρκετές περιοχές και έχει χρήσεις στη μαγειρική, σε σαλάτες, γαρνιτούρες και σούπες.
Νεροκάρδαμο
Έχει την επιστημονική ονομασία Ναστούρτιο το φαρμακευτικό (Nasturtium officinale). Πολυετές ποώδες φυτό με βλαστούς που έρπουν. Η καταγωγή του είναι από την Ευρώπη και σήμερα βρίσκεται σε πολλές περιοχές της γης κοντά σε λίμνες, ρυάκια ποταμούς και χαράδρες. Θεωρείται ως ένα από τα αρχαιότερα φυτά που κατανάλωσε ποτέ ο άνθρωπος, ενώ για τις θεραπευτικές του ιδιότητες ήταν γνωστό στην Αρχαία Περσία, την Ελλάδα (o Διοσκουρίδης το ονόμαζε Σισύμβριον) και τη Ρώμη.
Θεραπευτικές Ιδιότητες
Το κάρδαμο είναι πλούσιό σε βιταμίνη C, αποτοξινωτικό, ανθελμινθικό και διουρητικό βότανο, καταπραΰνει τους ρευματικούς πόνους, ενώ βοηθά στην αντιμετώπιση της καταρροής. Χρησιμοποιείται ακόμη για τη θεραπεία του διαβήτη, ως καθαριστικό του αίματος και τονώνει το συκώτι. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη φυσώδη δυσπεψία και την ανακούφιση των κολικών πόνων. Διεγείρει την όρεξη και αυξάνει τη ροή σιέλου. Συχνά χρησιμοποιείται σαν άφυσο όταν χορηγούνται καθαρτικά. Έχει θερμαντική δράση και ηρεμεί. Βοηθάει την πέψη των γαλακτοκομικών προϊόντων και μειώνει την παραγωγή βλέννας μετά από την κατανάλωσή τους. Επίσης μειώνει την απότομη επίδραση που έχει ο καφές στο νευρικό σύστημα, είναι άριστο ορεκτικό και βοηθά στην μείωση των φακίδων και των πανάδων του δέρματος.
Συνταγές με κάρδαμο
Χριστουγεννιάτικο κέικ με γλάσο λεμονιού
Υλικά
αλεύρι -
αλεύρι ολικής άλεσης -
ζάχαρη -
βούτυρο -
αβγά -
γάλα -
κράνμπερι -
κάστανο -
μπέικιν πάουντερ -
αλάτι -
κανέλλα -
γαρύφαλλο -
κάρδαμο -
καρύδι -
τζίντζερ -
λεμόνι -
ζάχαρη άχνη -
Εκτέλεση
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180 C. Βουτυρώνουμε μια φόρμα και την πασπαλίζουμε με αλεύρι. Την καθαρίζουμε από το αλεύρι που περισσεύει.
Συνδυάζουμε όλα τα στέρεα υλικά (αλεύρια, ζάχαρη, baking powder, μπαχαρικά, αλάτι) σ' ένα μεγάλο δοχείο και τα ανακατεύουμε καλά. Στη συνέχεια συνδυάζουμε και όλα τα υγρά υλικά (χυμό κράνμπερι, πουρέ κάστανου, αποβουτυρωμένο γάλα, αυγά) σε δεύτερο δοχείο και ανακατεύουμε καλά.
Προσθέτουμε τα υγρά στα στέρεα υλικά και ανακατεύουμε και πάλι με μεταλλικό σύρμα ή σπάτουλα. Προσοχή δεν πρέπει να χτυπηθούν τα υλικά μαζί σε αυτό το στάδιο.
Μόλις ανακατευτούν τα υλικά καλά προσθέτουμε το λιωμένο βούτυρο, τα κράνμπερις και τα καρύδια και συνεχίζουμε να ανακατεύουμε. Μόλις όλα τα υλικά έχουν ομοιογενοποιηθεί, προσθέτουμε το μίγμα στη βουτυρωμένη φόρμα.
Σε περίπτωση που το μίγμα είναι περισσότερο από όσο χρειάζεστε για να φορμάρετε, μπορείτε να κρατήσετε στην άκρη μια ποσότητα για μικρότερα κέικ (προσοχή, τα μίνι κέικ θα χρειαστούν πολύ λιγότερο χρόνο στο φούρνο).
Ψήνουμε το κέικ στο φούρνο για 50-60' ή έως ότου όταν βυθίζουμε ένα ξυλάκι στο μίγμα αυτό να βγαίνει καθαρό. Δεν πρέπει να αφήσουμε το κέικ μας να στεγνώσει πολύ, θέλουμε να διατηρηθεί σχετικά υγρό στο εσωτερικό. Για τα μίνι κέικ θα χρειαστούμε περίπου 20'. Μόλις ψηθεί το κέικ το αναποδογυρίζουμε σε ένα ταψάκι για να κρυώσει πριν το γλασάρουμε.
Για να φτιάξουμε το γλάσο ανακατεύουμε την άχνη ζάχαρη και το χυμό λεμονιού σε μικρό δοχείο. πρέπει να προσέξουμε να μη βάλουμε όλο το χυμό λεμονιού από την αρχή. Υπολογίζουμε πόσο ρευστό θέλουμε το γλάσο και ανάλογα προσθέτουμε περισσότερο. Ανακατεύουμε συνέχεια μέχρι το γλάσο να αποκτήσει την κατάλληλη υφή και το αλείφουμε στο κέικ.
Αφήνουμε το κέικ να στεγνώσει πριν το κόψουμε.
Καλή όρεξη.
Κοινό κάρδαμο
Γνωστό και ως κάρδαμο της Ορλεάνης, επιστημονική ονομασία Λεπίδιο το ήμερο(Lepidium sativum). Μονοετές και ποώδες φυτό με καταγωγή από την Ασία, αναπτύσσεται εξαιρετικά γρήγορα. Καλλιεργείται σε αρκετές περιοχές και έχει χρήσεις στη μαγειρική, σε σαλάτες, γαρνιτούρες και σούπες.
Νεροκάρδαμο.
Έχει την επιστημονική ονομασία Ναστούρτιο το φαρμακευτικό (Nasturtium officinale). Πολυετές ποώδες φυτό με βλαστούς που έρπουν. Η καταγωγή του είναι από την Ευρώπη και σήμερα βρίσκεται σε πολλές περιοχές της γης κοντά σε λίμνες, ρυάκια ποταμούς και χαράδρες. Ως φρέσκο τρώγεται σε διάφορες σαλάτες ενώ βράζεται και τρώγεται ως λαχανικό, σε σούπες κ.λ.π.
Πικροκάρδαμο ή κάρδαμο των λιβαδιών
Χαμηλή πόα με λευκά ή ροζ άνθη. Βρίσκεται σε περιοχές του βόρειου ημισφαιρίου της γης. Τα φύλλα του είναι σαρκώδη και έχουν πικρή γεύση.
Το Κάρδαμο ανήκει στην οικογένεια των Κραμβοειδών (Brassicaceae) (συνώνυμη περιγραφική ονομασία Σταυρανθών (Cruciferae). Είναι γνωστό από την αρχαιότητα και ως καρδάμωμα.
Το ελληνικό όνομα του φυτού, κατάγεται πιθανώς από τη σανσκριτική λέξη kardamah, που όπως γράφει στο λεξικό του ο Μπαμπινιώτης «περιέγραφε ένα εντελώς άγνωστο φυτό».
Κοινό κάρδαμο
Γνωστό και ως κάρδαμο της Ορλεάνης, επιστημονική ονομασία Λεπίδιο το ήμερο (Lepidium sativum). Μονοετές και ποώδες φυτό με καταγωγή από την Ασία, αναπτύσσεται εξαιρετικά γρήγορα. Καλλιεργείται σε αρκετές περιοχές και έχει χρήσεις στη μαγειρική, σε σαλάτες, γαρνιτούρες και σούπες.
Νεροκάρδαμο
Έχει την επιστημονική ονομασία Ναστούρτιο το φαρμακευτικό (Nasturtium officinale). Πολυετές ποώδες φυτό με βλαστούς που έρπουν. Η καταγωγή του είναι από την Ευρώπη και σήμερα βρίσκεται σε πολλές περιοχές της γης κοντά σε λίμνες, ρυάκια ποταμούς και χαράδρες. Θεωρείται ως ένα από τα αρχαιότερα φυτά που κατανάλωσε ποτέ ο άνθρωπος, ενώ για τις θεραπευτικές του ιδιότητες ήταν γνωστό στην Αρχαία Περσία, την Ελλάδα (o Διοσκουρίδης το ονόμαζε Σισύμβριον) και τη Ρώμη.
Θεραπευτικές Ιδιότητες
Το κάρδαμο είναι πλούσιό σε βιταμίνη C, αποτοξινωτικό, ανθελμινθικό και διουρητικό βότανο, καταπραΰνει τους ρευματικούς πόνους, ενώ βοηθά στην αντιμετώπιση της καταρροής. Χρησιμοποιείται ακόμη για τη θεραπεία του διαβήτη, ως καθαριστικό του αίματος και τονώνει το συκώτι. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη φυσώδη δυσπεψία και την ανακούφιση των κολικών πόνων. Διεγείρει την όρεξη και αυξάνει τη ροή σιέλου. Συχνά χρησιμοποιείται σαν άφυσο όταν χορηγούνται καθαρτικά. Έχει θερμαντική δράση και ηρεμεί. Βοηθάει την πέψη των γαλακτοκομικών προϊόντων και μειώνει την παραγωγή βλέννας μετά από την κατανάλωσή τους. Επίσης μειώνει την απότομη επίδραση που έχει ο καφές στο νευρικό σύστημα, είναι άριστο ορεκτικό και βοηθά στην μείωση των φακίδων και των πανάδων του δέρματος.
Συνταγές με κάρδαμο
Χριστουγεννιάτικο κέικ με γλάσο λεμονιού
Υλικά
αλεύρι -
αλεύρι ολικής άλεσης -
ζάχαρη -
βούτυρο -
αβγά -
γάλα -
κράνμπερι -
κάστανο -
μπέικιν πάουντερ -
αλάτι -
κανέλλα -
γαρύφαλλο -
κάρδαμο -
καρύδι -
τζίντζερ -
λεμόνι -
ζάχαρη άχνη -
Εκτέλεση
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180 C. Βουτυρώνουμε μια φόρμα και την πασπαλίζουμε με αλεύρι. Την καθαρίζουμε από το αλεύρι που περισσεύει.
Συνδυάζουμε όλα τα στέρεα υλικά (αλεύρια, ζάχαρη, baking powder, μπαχαρικά, αλάτι) σ' ένα μεγάλο δοχείο και τα ανακατεύουμε καλά. Στη συνέχεια συνδυάζουμε και όλα τα υγρά υλικά (χυμό κράνμπερι, πουρέ κάστανου, αποβουτυρωμένο γάλα, αυγά) σε δεύτερο δοχείο και ανακατεύουμε καλά.
Προσθέτουμε τα υγρά στα στέρεα υλικά και ανακατεύουμε και πάλι με μεταλλικό σύρμα ή σπάτουλα. Προσοχή δεν πρέπει να χτυπηθούν τα υλικά μαζί σε αυτό το στάδιο.
Μόλις ανακατευτούν τα υλικά καλά προσθέτουμε το λιωμένο βούτυρο, τα κράνμπερις και τα καρύδια και συνεχίζουμε να ανακατεύουμε. Μόλις όλα τα υλικά έχουν ομοιογενοποιηθεί, προσθέτουμε το μίγμα στη βουτυρωμένη φόρμα.
Σε περίπτωση που το μίγμα είναι περισσότερο από όσο χρειάζεστε για να φορμάρετε, μπορείτε να κρατήσετε στην άκρη μια ποσότητα για μικρότερα κέικ (προσοχή, τα μίνι κέικ θα χρειαστούν πολύ λιγότερο χρόνο στο φούρνο).
Ψήνουμε το κέικ στο φούρνο για 50-60' ή έως ότου όταν βυθίζουμε ένα ξυλάκι στο μίγμα αυτό να βγαίνει καθαρό. Δεν πρέπει να αφήσουμε το κέικ μας να στεγνώσει πολύ, θέλουμε να διατηρηθεί σχετικά υγρό στο εσωτερικό. Για τα μίνι κέικ θα χρειαστούμε περίπου 20'. Μόλις ψηθεί το κέικ το αναποδογυρίζουμε σε ένα ταψάκι για να κρυώσει πριν το γλασάρουμε.
Για να φτιάξουμε το γλάσο ανακατεύουμε την άχνη ζάχαρη και το χυμό λεμονιού σε μικρό δοχείο. πρέπει να προσέξουμε να μη βάλουμε όλο το χυμό λεμονιού από την αρχή. Υπολογίζουμε πόσο ρευστό θέλουμε το γλάσο και ανάλογα προσθέτουμε περισσότερο. Ανακατεύουμε συνέχεια μέχρι το γλάσο να αποκτήσει την κατάλληλη υφή και το αλείφουμε στο κέικ.
Αφήνουμε το κέικ να στεγνώσει πριν το κόψουμε.
Καλή όρεξη.
Μονοετές φυτό, ύψους 20 - 60 cm, με άνθη λευκά ή ελαφρώς ρόδινα.
ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΦΥΤΕΨΕΤΕ
Πολλαπλασιάζεται με σπόρους. Για μια γλάστρα θα χρειαστείτε μια πρέζα (περίπου μισό γραμμάριο) σποράκια. Η σπορά γίνεται από την άνοιξη έως το φθινόπωρο. 40 - 50 ημέρες μετά την σπορά θα αρχίσετε να απολαμβάνετε το δικό σας κάρδαμο στη σαλάτα.
ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ
Κόβοντας τα ανεπτυγμένα φύλλα, αναβλαστάνει δίνοντας νέα. Το καλοκαίρι πρέπει να σκιάζεται και το χειμώνα να τοποθετούμε τη γλάστρα σε μέρος που να προστατεύεται από το κρύο. Συλλέγοντας τους σπόρους του στο τέλος του καλοκαιριού μπορούμε να τους χρησιμοποιήσουμε στην μαγειρική, αλλά και να επαναλάβουμε την καλλιέργειά μας την προσεχή άνοιξη.
ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΦΥΤΕΨΕΤΕ
Πολλαπλασιάζεται με σπόρους. Για μια γλάστρα θα χρειαστείτε μια πρέζα (περίπου μισό γραμμάριο) σποράκια. Η σπορά γίνεται από την άνοιξη έως το φθινόπωρο. 40 - 50 ημέρες μετά την σπορά θα αρχίσετε να απολαμβάνετε το δικό σας κάρδαμο στη σαλάτα.
ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ
Κόβοντας τα ανεπτυγμένα φύλλα, αναβλαστάνει δίνοντας νέα. Το καλοκαίρι πρέπει να σκιάζεται και το χειμώνα να τοποθετούμε τη γλάστρα σε μέρος που να προστατεύεται από το κρύο. Συλλέγοντας τους σπόρους του στο τέλος του καλοκαιριού μπορούμε να τους χρησιμοποιήσουμε στην μαγειρική, αλλά και να επαναλάβουμε την καλλιέργειά μας την προσεχή άνοιξη.
Αρχαίοι και κάρδαμο
Λέγεται ότι οι αρχαίοι στρατηγοί διάταζαν τους στρατιώτες, να τρώνε κάρδαμο για να πάρουν κουράγιο. Από κει, προφανώς, βγήκε και το ρήμα «καρδαμώνω». Το χόρτο αυτό, με τα λεπτά εύθραυστα σαν φτερά φυλλαράκια και τη δυνατή πιπεράτη γεύση, που οι πρόγονοί μας το θεωρούσαν πηγή θάρρους, κοντεύουμε σήμερα να το ξεχάσουμε.
Λέγεται ότι οι αρχαίοι στρατηγοί διάταζαν τους στρατιώτες, να τρώνε κάρδαμο για να πάρουν κουράγιο. Από κει, προφανώς, βγήκε και το ρήμα «καρδαμώνω». Το χόρτο αυτό, με τα λεπτά εύθραυστα σαν φτερά φυλλαράκια και τη δυνατή πιπεράτη γεύση, που οι πρόγονοί μας το θεωρούσαν πηγή θάρρους, κοντεύουμε σήμερα να το ξεχάσουμε.
Ποίημα
Κάλλιστον μεν είναι δοκεί τό εν τη Βαβυλώνι κάρδαμον.....
παντός δε το σπέρμα θερμαντικόν....
δριμύ....
κακοστόμαχον....
κοιλία ταράσσον και έλμινθας εκτινάσσον.....
σπλήνα μειούν.....
έμβρυα φθείρον.....
έμμηνα κινούν....
συνουσίαν παρορμών....
αποσμήχει λέπρας,λειχήνας.....
συν μέλιτι δε σπλήνα ταπεινοί καταπλασσόμενον και κηρία αποκαθαίρει.....
και τα εκ θώρακος ανάγει εγκαθεψόμενον ροφήμασιν.....
ερπετών τε εστιν αντιφάρμακον πινόμενον......
θυμιαθέν δε ερπετά διώκει.....
Τρίχας τε ρεούσας επέχει.....
και άνθρακας περιρρήττει πυοποιούν.....
συν όξει δέ και αλφίτοις καταπλασθέν,ισχιαδικούς ωφελεί και οιδήματα και φλεγμονάς διαφορεί,δοθιήνας τε εκπυοί συν άλμη καταπλασθέν.....
και η πόα δε τά αυτά ποιεί, έλασσον μέντοι δύναται.........
Κάλλιστον μεν είναι δοκεί τό εν τη Βαβυλώνι κάρδαμον.....
παντός δε το σπέρμα θερμαντικόν....
δριμύ....
κακοστόμαχον....
κοιλία ταράσσον και έλμινθας εκτινάσσον.....
σπλήνα μειούν.....
έμβρυα φθείρον.....
έμμηνα κινούν....
συνουσίαν παρορμών....
αποσμήχει λέπρας,λειχήνας.....
συν μέλιτι δε σπλήνα ταπεινοί καταπλασσόμενον και κηρία αποκαθαίρει.....
και τα εκ θώρακος ανάγει εγκαθεψόμενον ροφήμασιν.....
ερπετών τε εστιν αντιφάρμακον πινόμενον......
θυμιαθέν δε ερπετά διώκει.....
Τρίχας τε ρεούσας επέχει.....
και άνθρακας περιρρήττει πυοποιούν.....
συν όξει δέ και αλφίτοις καταπλασθέν,ισχιαδικούς ωφελεί και οιδήματα και φλεγμονάς διαφορεί,δοθιήνας τε εκπυοί συν άλμη καταπλασθέν.....
και η πόα δε τά αυτά ποιεί, έλασσον μέντοι δύναται.........
links
http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=HgEU6nNXcV4
http://botanologia.blogspot.gr/2010/10/blog-post_4362.html
http://www.toarkoudi.gr/xristougenniatiko-keik-me-glaso-lemoniou/
http://www.sintagoulis.gr/keik/xristoygenniatiko-keik-me-glaso-lemonioy